سندروم تورت چیست؟
سندروم تورت (به انگلیسی: Tourette Syndrome) یک اختلال نورولوژیک یا عصبی است که با حرکات یا صداهای تکراری، کلیشه ای، غیر ارادی که به نام تیک ها شناخته می شوند، مشخص می شود.
اختلال به نام دکتر Georges Gilles de la Tourette، متخصص مغز و اعصاب فرانسوی نام گذاری شد که در سال ۱۸۸۵ اولین بار این شرایط را در یک شاهزاده فرانسوی مشاهده و توصیف کرد.
علائم اولیه سندروم تورت به طور معمول اولین بار در دوران کودکی دیده می شود(با شروع متوسط بین سنین ۳ تا ۹ سال) سندرم تورت در همه ی افراد از نژادها و قومیت های متفاوت می تواند رخ می دهد.همچنین مردان حدود سه تا چهار برابر بیشتر از زنان مبتلا می شوند.
تخمین زده شده است که ۲۰۰،۰۰۰ آمریکایی دارای نوع شدید تر سندروم تورت هستند و یکی از ۱۰۰ علامت خفیف و کمتر پیچیده مانند تیک های صوتی یا حرکتی مزمن را نشان می دهند.
گرچه سندرم توره ممکن است یک بیماری مزمن با علائمی در طول عمر باشد، اکثر افراد مبتلا به این بیماری علائم شان در ابتدای نوجوانی بدتر شده و در انتهای نوجوانی بهبود می یابند و باقی مانده علائم را تا بزرگسالی ادامه خواهند داد.
علائم سندروم تورت چیست؟
تیک ها به عنوان ساده یا پیچیده طبقه بندی می شوند. تیک های حرکتی ساده، حرکات ناگهانی، کوتاه و تکراری هستند که شامل تعداد محدودی از گروه های عضلانی می شوند.
برخی از رایج ترین تیک های ساده عبارتند از:
- چشمک زدن و سایر حرکات چشم
- حرکات صورت (شکلک)
- بالا انداختن شانه
- تکان دادن سر یا شانه (حالتی شبیه به لقوه سر)
تیک های صداسازی ساده ممکن است شامل پاک کردن گلو، بالا کشیدن بینی، یا صدای غرش باشد.
تیک های پیچیده متمایز و دارای الگوهای هماهنگ حرکات در چند گروه عضلانی هستند.
تیکهای پیچیده حرکتی ممکن است شامل شکلک چهره در ترکیب با چرخش سر و بالا انداختن شانه باشد. دیگر تیک های پیچیده حرکتی ممکن است در واقع هدفمند باشند، از جمله شامل خراب کردن یا دست زدن به اشیاء، لی لی کردن، پریدن، خم شدن، و یا پیچ و تاب خوردن شود.
تیک های صوتی ساده ممکن است شامل پاک کردن گلو، خرناس کردن، غرش کردن با حنجره، ایجاد صدای لرزان و یا صدایی شبیه به حیوانات در آوردن باشد.
تیک های صوتی پیچیده تر عبارتند از کلمات یا عبارات!
شاید ناراحت کننده ترین و ناتوان کنندهترین تیک ها شامل تیک های حرکتی شود که به خود آسیب می رساند، مانند مشت زدن به چهره و یا تیک های صوتی از قبیل کوپرولیلیا(سخن گفتن از کلمات نامناسب و رکیک در فضای اجتماعی) یا اکولیلیا(تکرار کلمات یا عبارات دیگران). (به انگلیسی: Coprolalia و Echolalia)
با این حال، کوپرولیلیا (ناسزاگویی) تنها در تعداد کمی (۱۰ تا ۱۵ درصد) از افراد با سندروم تورت وجود دارد.
بعضی از تیک ها با برانگیختن یا حساسیت در گروه عضلانی تحت تأثیر قرار می گیرند که اغلب به عنوان پیشگویی تیک عنوان می شود. از اینرو برخی از افراد مبتلا به سندرم تورت سعی در تکمیل تیک در یک روش خاص یا انجام دادن چندین بار برای تسکین میل و یا کاهش حساسیت دارند.
تیک ها اغلب با هیجان یا اضطراب، تشدید می یابند و در آرامش و فعالیت های متمرکز بهتر هستند.
بعضی از تجربیات فیزیکی می تواند باعث ایجاد یا تشدید تیک ها شود، مثلا یقه های تنگ ممکن است باعث تیک گردن شوند. یا شنیدن صدای خرناس یا پاک کردن گلو توسط دیگران، ممکن است باعث تحریک تیک ها و راه افتادن صداهای مشابه در فرد شود.
تیک ها در طول خواب از بین نمی رود اما اغلب به طور قابل توجهی کاهش می یابد.